DEPUTACIÓN DA CORUÑA
O Orzamento 2025 da Deputación prioriza o financiamento de obras e servizos nos municipios, cun Plan Único que crece un 72%
REDACCIÓN | O orzamento da Deputación da Coruña continúa a senda constante de crecemento dos últimos anos. En 2025 ascenderá a 240.500.200 euros e será o maior o da historia da institución provincial, cun incremento de 18 millóns (+ 8,26%) con respecto ao presente exercicio.
O orzamento contempla un investimento récord nos municipios da provincia, xa que un total de 105.399.793 euros (o 44% do total) serán transferencias directas aos concellos a través do Plan Único, o maior plan de cooperación municipal das deputacións galegas, que incrementa o seu orzamento de 50 a 86 millóns de euros de dotación inicial (+72%), e o anticipo das convocatorias de subvencións dirixidas aos concellos coruñeses, que suman 19,4 millóns de euros e suporán a creación de 1.600 empregos directos para mellorar os servizos que prestan os municipios.
Así o anunciou hoxe o presidente da Deputación, Valentín González Formoso, nunha rolda de prensa na que comparaceu xunto ao vicepresidente da institución provincial, Xosé Regueira, e o deputado de Ecomomía, Facenda e Avance Dixital, José Ramón Rioboo, para presentar o proxecto de Orzamentos da institución provincial para o vindeiro ano.
Unhas contas que, segundo explicou Formoso, serán sometidas á aprobación do pleno o vindeiro 22 de novembro e van dirixidas a seguir cumprindo cos obxectivos estratéxicos do goberno municipal para este mandato: o apoio aos concellos da provincia para a mellora de servizos e infraestruturas municipais, o benestar social, a creación de emprego e apoio aos sectores produtivos e a loita contra o despoboamento no rural.
Neste sentido, o Plan Único (POS+2025) será o principal protagonista do orzamento, con 86 millóns de euros destinados integramente aos concellos, un 72% máis que en 2024. Os concellos coruñeses reciben hoxe entre 4 e 5 veces máis fondos que nos mandatos anteriores e teñen absoluta liberdade para decidir sobre o destino destes investimentos.
O presidente destacou que eses 105 millóns de euros de investimento directo nos municipios “levan nomes e apelidos”. “Cando falamos de financiación local, falamos de escolas infantís, de mellora de rúas e espazos públicos ou de máis de 400.000 horas de servizo de axuda no fogar para os maiores”, afirmou.
Falta de financiamento local da Xunta de Galicia
Formoso contextualizou este investimento récord da Deputación nos concellos nun momento en que os servizos básicos municipais veñen experimentando incrementos de custos moi relevantes sen que a Xunta contribúa a paliar esta situación.
“A factura de Sogama, ou o servizo de axuda no fogar, o saneamento de augas poñen nunha situación complexa ás economías dos municipios”, afirmou o presidente da Deputación da Coruña, que incidiu no problema económico que supón para concellos e deputacións ter que seguir asumindo competencias de titularidade autonómica sen que a Xunta as dote do financiamento axeitado.
Neste sentido, criticou que un ano máis, a Deputación da Coruña non recibirá nin un só euro do Fondo Galego de Cooperación local, o mecanismo de participación das entidades locais nos orzamentos da Comunidade Autónoma de Galicia, que este ano contará con 116 millóns para os 313 concellos de Galicia. Formoso subliñou un dato para subliñar “o infrafinanciamento” da Xunta aos concellos: “En 2025, a Deputación investirá máis nos 93 concellos coruñeses que a Xunta nos 313 de Galicia”.
Neste eido inicidiu tamén Xosé Regueira, que subliñou o feito de que “a Xunta con máis de 11.000 millóns de orzamento, invista menos nos municipios que a Deputación con 240 millóns de orzamento”.
Regueira subliñou tamén a “contribución fundamental” da Deputación para manter servizos municipais. “Dificilmente poderían os concellos sobrevivir e financiar as súas obras e servizos sen o Plan Único”, apuntou o vicepresidente, que destacou tamén o importante impacto que estes orzamentos teñen sobre o tecido cultural, deportivo e social dos concellos.
A Deputación reforza a súa aposta social en 2025
O benestar social será outra das áreas prioritarias da Deputación da Coruña en 2025. Por este motivo, no Orzamento de 2025 o gasto social alcanzará os 33.652.287 euros, máis do 14% total. Unha parte importante deste incremento orzamentario irá destinado á suba da achega para o Servizo de Axuda no Fogar (SAF) que a Deputación elevou de 12 a 14 euros a hora, atendendo así unha das demandas das traballadoras do servizo e dos concellos que, a pesar de que os servizos sociais son competencia autonómica, teñen que asumir boa parte dos custes deste servizo con fondos propios, o que lles supón unha importante carga económica, xa que o custe actual está entre os 22 e os 24 euros/hora.
O programa de servizos sociais da Deputación está dotado en 2025 con 9,5 millóns de euros en 2025, o que permitirá o financiamento de preto de 400.000 horas de servizo de axuda no fogar e a contratación de 180 profesionais especialistas do eido social nos concellos.
Como novidades para este ano na área social destacan o inicio do proxecto para a implantación dun novo modelo de residencias públicas para maiores no rural, baseadas na cercanía, a atención persoalizada, a innovación e a convivencia interxeneracional, que contará con centros piloto nas Pontes, Ordes e Rianxo e un novo programa de envellecemento e loita contra a soidade non desexada dos maiores destinada a concellos de menos de 5.000 habitantes.
No ámbito social destacan tamén as partidas para Teleasistencia (1.372.000 euros, +5,5%) e para o mantemento do Fogar Infantil Emilio Romay da Coruña (5.507.420 euros) e Centro de Día de Menores de Ferrol (2.736.467 €), centros que a Deputación segue mantendo pese a que tutela de menores é competencia autonómica.
PEL, o maior plan de emprego dunha administración local en Galicia
A terceira gran área dos Orzamentos 2025 é a destinada á creación de emprego e o apoio aos sectores produtivos, nos que se investirán 30,2 millóns de euros, arredor dun 12,5 % do total. O Plan de Emprego Local (PEL) será un dos grandes protagonistas neste ámbito, cun orzamento que pasa dos 15.9 a 16,2 millóns de euros (+1,8%).
Formoso lembrou que, entre 2016 e 2024, a Deputación da Coruña destinou máis de 140 millóns de euros á creación de empresas e fomento do emprego, apoiado a 2.980 empresas e 4.159 autónomos e creando 7.196 empregos nos sectores público e privado a través das principais liñas do PEL.
“Un Plan que non só impulsa a creación de emprego, senón que ademais aposta firmemente polo emprendemento, a innovación e o apoio ás pequenas e medianas empresas e os autónomos”, afirmou o deputado de Facenda, José Ramón Rioboo, que anunciou que tamén seguirán impulsando a Rede Provincial de Coworking, que conta xa con 11 centros.
Neste eido, subliñou que “os orzamentos contemplan unha partida de 300.000 euros para ampliar o coworking do Pazo de Arenaza, que foi o primeiro que puxo en marcha a Deputación, e que conta cunha elevada demanda por parte dos emprendendores”.
O deputado de Economía, Facenda e Avance Dixital, José Ramón Rioboo, inicidiu tamén no incremento do 53,3% no orzamento do Consorcio Provincial Contraincendios e Salvamento da Coruña, “o máis importante de Galicia, que contará cunha partida de 5.730.262 euros para melloras salariais e incremento da plantilla de traballadores”.
No ámbito do apoio aos sectores produtivos destacan outros programas como as axudas ás confrarías de pescadores (750.000 euros), fomento agrícola e gandeiro (818.000 euros) ou axudas para a promoción de produtos locais, artesanía, comercio e hostalaría (1.400.000 euros).
CEI, un impulso ao sector audiovisual galego en 2025
No o vindeiro 2025 comezará a funcionar Coruña Estudio Inmersivo (CEI), o maior estudo audiovisual virtual de España, dotado cunha tecnoloxía pioneira a nivel mundial.
Unha infraestrutura que a Deputación da Coruña está construíndo actualmente na cidade das TIC da Coruña cun investimento de 9,5 millóns de euros cofinanciado con fondos Next Generation EU do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia do Goberno de España e co que “pretendemos posicionar á provincia da Coruña no Hub Audiovisual de Europa”, apuntou Formoso, que incidiu na puxanza do sector audiovisual galego, que xera 4.500 empregos e supón xa o 28% da industria cultural da nosa comunidade, ademáis de supor unha importante proxección exterior de Galicia.
Máis de 13 millóns para Cultura e Lingua
A Deputación destina o vindeiro ano 13.042.900 ás áreas de Cultura (+4,8%) e Lingua (+3%). Un dos principais programas, con máis de 2 millóns de euros de orzamento, volve ser a Rede Cultural, que levará actuacións culturais aos 93 concellos da provincia.
Ademáis, contémplanse liñas de subvencións para investimentos e actividades de centos de entidades culturais da provincia e apoio económico aos principais festivais musicais, audiovisuais e de artes escénicas.
Educación suma tamén un importante capítulo de investimentos co mantemento de centros como o IES Rosalía Mera (3.680.402) ou o IES Puga Ramón (4.608.816 euros).
Preto de 25 millóns de euros para mellorar unha rede de 2.100 quilómetros de estradas
A área de Vías e Obras conta cun orzamento de 24.782.955 euros para obras e melloras nos 2.100 quilómetros da rede provincial de estradas. Neste ámbito destacan o Plan de Conservación (13.108.000 euros), o Plan de Sendas (1.925.000 euros) e o Plan de Investimentos en Vías Provinciais (2.615.200 euros). Tamén se reservan 1,5 millóns de euros para o plan de transferencias de estradas.