GALICIA | POLÍTICA
Pontón presenta a lei de residencias do BNG
SANTIAGO DE COMPOSTELA | A
portavoz nacional, Ana Pontón, e a portavoz parlamentaria de dereitos sociais,
Olalla Rodil, presentaron a Proposición
de lei para un novo modelo de residencias baixo a premisa de garantir unha
vellez digna ás persoas maiores, calquera que sexan as súas circunstancias
económicas e sociais, e desde o criterio de que non son meros usuarios e
usuarias senón suxeitos de dereitos.
“A mellor opción é despregar unha
batería de medidas que permita ás persoas maiores desfrutar desa etapa vital
nas súas casas, no seu fogar. Pero cando non sexa posible, deben dispoñer dun
modelo de residencias públicas capaz de garantir o dereito a unha vellez
digna”, salientou a líder nacionalista na presentación dun texto lexislativo
estruturado en catro títulos e con máis dunha corentena de artigos.
O BNG considera que tras a pandemia non
se pode seguir mirando para outro lado e facer como que non pasou nada. “E unha
obriga ética tomar nota, non se pode seguir cun modelo privatizado en mans de
multinacionais ou de entidades relixiosas”, salientou, nunha Galiza “que ten a
porcentaxe de prazas públicas máis baixo de todo o Estado, pese ao elevado
nivel de envellecemento, cun 25% da poboación por riba dos 65 anos”.
A proposición de lei que o Bloque
presenta no Parlamento ten como obxectivo garantir o dereito a unha vellez
digna e ese obxectivo require planificar un sistema de residencias público,
tanto na titularidade como na xestión; así como humanizar os coidados con centros
de menor tamaño e primando o benestar das persoas maiores; aumentar os rateos
de persoal por categorías, un servizo de inspección eficiente e específico e unha xestión transparente para que calquera
cidadán interesado acceda á información dispoñible sobre o funcionamento,
servizos, axudas, inspeccións e sancións de cada residencia do País.
Son cuestións que recolle a proposición
de lei, estruturada en catro títulos e medio cento de artigos. O título
primeiro regula os requisitos materiais dos centros con propostas como que as
residencias non deben superar as cen prazas, cun 90% como mínimo deben ser
individuais e estruturadas en módulos de 25 residentes máximo, 20 en caso de
centros con persoas dependentes.
Tamén é importante que estean integradas
nos núcleos urbanos ou rurais non en lugares illados, en zonas libres de ruídos, de agresións
ambientais e, na medida do posible, próximos a espazos que faciliten o lecer,
como parques ou zonas verdes.
Atención individualizada
O título segundo da proposición de lei
establece o modelo de atención das persoas maiores. No concreto, un plan de
atención individualizado para cada usuario no que se faga unha valoración
integral, establecer obxectivos e medidas para conseguilos e seguimento por
parte dunha persoa de referencia que actúa como enlace coa familia. “Debe ser o centro quen se adecúe aos maiores
e non ao contrario, polo que tamén se inclúe a posibilidade de personalizar a
súa habitación levando mobiliario propio para manter no posible sensación de
fogar”, explicou Pontón. O título terceiro regula a supervisión,
inspección e o réxime sancionador co obxectivo de conseguir a máxima
transparencia e información das residencias. Medidas como un
censo único de persoas usuarias ou crear
un corpo de inspección específico para as residencias cos medios humanos e técnicos
suficientes.
“Hoxe apenas hai unha ducia de
inspectores para 21.944 prazas en 380 centros, que ademais deben atender a
todos os centros de carácter social como, por exemplo, as escolas infantís”,
destacou a líder nacionalista, tal carencia fai que a inspección sexa, na
práctica, papel mollado.
Transparencia e comité de ética
En aras desa transparencia, o proxecto
de lei inclúe posta en marcha dunha web
de acceso público coa información das actas e informes das inspeccións, as
sancións impostas así como todas e cada unha das axudas que recibe cada
residencia privada ou concertada. O título cuarto establece a planificación da
rede pública de residencias e a recuperación dos centros públicos concertados a
medida que venzan os contratos coa Administración.
Outros aspectos importantes da proposta
de lei son a creación dun Comité galego de ética semellante
ao que xa existe en materia de saúde, ao que acudir para denunciar e encargado
tamén de remitir informes nesta materia. Tamén aspectos como que as residencias
poidan acoller estadías temporais de
rehabilitación, por exemplo cando unha persoa sae do hospital e
precisa dun lugar para a súa plena recuperación antes de volver ao seu fogar.
Tanto Pontón como Rodil agradeceron as
aportacións de persoas expertas tanto do ámbito académico como profesional,
como Dolores Puga, científica no departamento de Poboación do CSIC; Xosé Manuel
Carril, profesor titular da UDC na área
de Dereito do traballo e seguridade social; María Ángeles Tortosa, profesora de Economía Aplicada na Universitat València ou Gerdt Sundström, catedrático emérito no Institute of Gerontology Jönköping
University de Suecia e asesor do goberno sueco en materia de coidados e
atención ás persoas maiores.
“E, desde logo, agradecemento expreso ás
persoas traballadoras das residencias públicas e privadas así como ás familias
por unhas aportacións moi valiosas para que hoxe podamos presentar un proxecto
de lei que quere dar un xiro de 180º no actual modelo de coidados, cara un
sistema que coloque ás persoas maiores no centro. Pensamos que é o primeiro
paso para que nunca máis se faga negocio coa vellez e que, por contra, se
garanta o dereito das persoas a unha vellez digna”, concluíu Pontón. Departamento de comunicación